Antybiotyki są bez wątpienia jednym z najważniejszych odkryć w historii medycyny, ratując życie i poprawiając jakość zdrowia wielu ludzi na całym świecie. Jednakże, nieodpowiednie stosowanie antybiotyków staje się coraz większym problemem, prowadząc do poważnych konsekwencji, takich jak oporność bakterii na te leki.
Jak ogromny jest problem narastającej antybiotykooporności nie każdy zdaje sobie sprawę.
Według WHO problem antybiotykooporności stanowi realne zagrożenie dla ludzkości, a pandemia COVID-19 jeszcze bardziej spotęgowała to zjawisko. Jak wynika z danych opublikowanych w czasopiśmie „Lancet” w 2019 r. na świecie zmarło 4,95 mln pacjentów z powodu zakażeń wywołanych przez bakterie oporne na antybiotyki, z tego 1,27 mln przez bakterie oporne na wszystkie dostępne antybiotyki*.
Światowa Organizacja Zdrowia szacuje, że jeśli nie zostaną podjęte konkretne działania, do 2050 roku na całym świecie roczna liczba zgonów wywołanych antybiotykoopornością może wynieść nawet 10 milionów.
Podstawowym krokiem jest edukacja.
Musimy zrozumieć, że antybiotyki nie są skuteczne w leczeniu wirusów, takich jak grypa czy przeziębienie. Stosowanie antybiotyków w takich przypadkach nie tylko jest nieskuteczne, ale również sprzyja rozwojowi oporności bakterii. Lekarze i pacjenci powinni wspólnie pracować nad odpowiednim i celowanym stosowaniem antybiotyków.
Świadomość konieczności zakończenia pełnego cyklu antybiotyku również jest kluczowa. Pomaga to zapobiec utrwaleniu się oporności bakterii na lek. Zbyt częste przerywanie leczenia sprzyja powstawaniu odpornych szczepów bakterii, co stanowi realne zagrożenie dla zdrowia publicznego.
Ważnym aspektem jest również ograniczenie stosowania antybiotyków w hodowli zwierząt, co również przyczynia się do rozwoju oporności bakterii.
Wspieranie praktyk rolniczych zrównoważonych i przyjaznych dla środowiska to jedna z dróg, które możemy podjąć, aby chronić skuteczność antybiotyków. Ludzkość zna alternatywy dla stosowania antybiotyków w hodowli zwierząt, jest to m. in. wykorzystanie nanocząstek srebra, które eliminują bakterie, grzyby i wirusy i nie wykształcają oporności na nie, co za tym idzie nie powstaje problem opornych bakterii. Ich zastosowanie jest łatwe i bardziej ekonomiczne niż tradycyjnych antybiotyków. Zastanawia więc skąd tak mała świadomość społeczeństwa i tu wracamy do słowa klucz czyli edukacja.
*Antimicrobial Resistance Collaborators. Global burden of bacterial antimicrobial resistance in 2019: a systematic analysis; Lancet 2022; 399: 629–55, published Online January 20, 2022 https://doi.org/10.1016/ S0140-6736(21)02724-0
