fbpx

Rzekomy Pomór Drobiu: Kluczowe Informacje i Metody Zwalczania

Czym Jest Rzekomy Pomór Drobiu?

Rzekomy pomór drobiu, nazywany również chorobą Newcastle (ang. Newcastle disease, ND) jest jedną z najgroźniejszych chorób zakaźnych drobiu, a także innych gatunków ptaków. Prowadzi do ogromnych strat ekonomicznych na fermach drobiu na całym świecie.

Charakterystyka Wirusa NDV i Jego Zjadliwość

Choroba Newcastle jest wysoce zakaźną chorobą wywoływaną przez wirus Orthoavulovirus javaense (OAV-J) z rodziny Paramyxoviridae. Atakuje układ oddechowy, nerwowy oraz pokarmowy drobiu. Wirus jest wysoce zaraźliwy, rozprzestrzenia się głównie z wydychanym powietrzem, wydzielinami z dróg oddechowych, kałomoczem oraz zakażoną paszą. Choroba może się również przenosić poprzez ludzi oraz skażony sprzęt używany w gospodarstwie.  Najbardziej wrażliwe na zakażenie są ptaki z gatunku kura domowa (Gallus gallus).

Zgodnie z klasyfikacją chorób zakaźnych w Unii Europejskiej, jest to jednostka choroba, która podlega obowiązkowemu zwalczaniu. W przypadku wykrycia ogniska ND wszystkie państwa członkowskie są zobowiązanie do podjęcia natychmiastowych środków mających na celu likwidację zakażonych osobników.

Objawy i Diagnostyka Rzekomego Pomoru Drobiu

W przypadku zakażenia ND ptaki mogą wykazywać pełen wachlarz objawów, od łagodnych po ciężkie, prowadzące do wysokiej śmiertelności w stadzie. Objawy kliniczne choroby ND różnią się w zależności od szczepu wirusa, gatunku i wieku ptaków, ich stanu zdrowia, a także od warunków środowiskowych. Wyróżnia się trzy formy choroby: ostrą, podkliniczną oraz przewlekłą. W najcięższej postaci choroba rozwija się szybko, a ptaki mogą umierać nawet w ciągu kilku godzin.

Objawy Kliniczne: Jak Rozpoznać Chorobę?

Do najczęściej występujących objawów należą:

  • Sapanie, kaszel, kichanie i rzężenie
  • Drżenie mięśni, paraliż skrzydeł i kończyn dolnych, nienaturalnie skręcona szyja (torticollis)
  • Biegunka (o zielonym zabarwieniu)
  • Obrzęki w okolicach głowy, szyi, a także wybroczyny w różnych częściach ciała ptaków.

U kur niosek objawy choroby ND manifestują się odmiennie niż w stadach brojlerów kurzych. W tej grupie produkcyjnej obserwuje się przede wszystkim spadek nieśności,  jak również nieprawidłowości w budowie jaj, głównie nietypowy kształt, a także odbarwienie skorupek oraz składanie jaj bez skorupek (tzw. „lanie jaj”).

Profilaktyka i Szczepienia Przeciwko ND

Zapobieganie:

  1. Szczepienia (immunoprofilaktyka): jest to najskuteczniejszy sposób zapobiegania chorobie ND. Na rynku dostępnych jest kilkanaście preparatów. Skuteczność szczepionki jest zależna od różnych czynników natomiast najważniejsza jest technika wykonania procedury. Program immunoprofilaktyki powinien być przygotowany przez lekarza weterynarii, specjalistę w dziedzinie awiopatologii, który zostanie opracowany uwzględniając dostępność szczepionek, a także analizę ryzyka wystąpienia choroby. Wykonywanie szczepień nie jest obowiązkowe natomiast w aktualnej sytuacji epidemiologicznej jest zalecane, szczególnie w gospodarstwach, które narażone są na kontakt z dzikimi ptakami.
  2. Bioasekuracja w gospodarstwie rolnym: utrzymanie odpowiedniej higieny pomieszczeń inwentarskich ma kluczowy wpływ na zapobieganie rozprzestrzeniania się wirusa. Powinno się ograniczyć do minimum kontakt obcych osób ze zwierzętami, a pasza powinna pochodzić tylko ze sprawdzonego źródła. Najważniejszym aspektem bioasekuracji jest czyszczenie i dezynfekcja pomieszczeń inwentarskich, a także sprzętu wykorzystywanego w gospodarstwie.
  3. Monitorowanie i kontrola stanu zdrowia: regularne badania weterynaryjne oraz obserwacja zwierząt pozwoli na wykrycie choroby we wczesnym stadium rozwoju

Podsumowanie:

Choroba Newcastle to poważne zagrożenie dla zdrowia drobiu. Wirus nie stanowi ryzyka dla ludzi natomiast może przynieść znaczące straty gospodarcze w fermach.

Ogniska Rzekomego Pomoru Drobiu w Polsce

W tym roku Polsce wykryto już 10 ognisk rzekomego pomoru drobiu w gospodarstwach komercyjnych oraz niekomercyjnych u ptaków utrzymywanych w niewoli (dane na dzień 28.01.2025). Polskie służby weterynaryjne wdrożyły już wszystkie procedury mające na celu likwidację ognisk.

Wirus może przetrwać w środowisku przez długi czas, co czyni zapobieganie chorobie wyzwaniem, szczególnie w przypadku ferm o dużej liczbie ptaków i dużym przepływie zwierząt i ludzi. Dzięki szczepieniom, stosowaniu się do zasad bioasekuracji oraz szybkiej reakcji na pierwsze objawy chorobowe, możliwe jest skuteczne zapobieganie i kontrolowanie ND. Niezwykle istotne jest utrzymywanie higieny pomieszczeń inwentarskich. W tym celu zalecane są odpowiednie preparaty biobójcze, które nie tylko są stosowanie do odkażania kurnika ale można je również wykorzystywać w celu dezynfekcji systemów pojenia. Takim produktem jest SILVECO+, który charakteryzuje się dwufazowym działaniem opartym na połączeniu nadtlenku wodoru z aktywnymi formami srebra. Produkt ten jest zarejestrowany jako preparat biobójczy w obszarze weterynaryjnym oraz spożywczym (PT3 i PT4). 

tesaat